Geelzien bij pasgeboren baby’s is een veelvoorkomend fenomeen in de eerste levensdagen. Dat komt omdat een baby na de geboorte minder rode bloedcellen nodig heeft en deze afbreekt. Tijdens het afbreken van de rode bloedcellen komt de stof bilirubine vrij en wordt de baby geel. Bij de meeste pasgeborenen is geelzien een voorbijgaand proces, maar soms wordt de hoeveelheid bilirubine zo hoog, dat het kan leiden tot hersenbeschadiging. Om dit te voorkomen worden baby’s de eerste dagen gecontroleerd op geelzien, wordt zo nodig het bilirubinegehalte in het bloed gecontroleerd en krijgt de baby bij een te hoog gehalte de behandeling fototherapie.
Fototherapie
Voorheen werden baby’s met een te hoog bilirubinegehalte enkele dagen onder speciale lampen of op een lichtmatras gelegd in het ziekenhuis. De lampen en het matras geven een speciaal blauw licht af, waardoor de bilirubine verandert van structuur en sneller door de baby wordt uitgeplast. Tijdens de behandeling krijgt tijdens de baby een brilletje op om de ogen te beschermen tegen het licht en wordt het kindje in een warme couveuse gelegd.
Bij fototherapie thuis wordt het kindje in vertrouwde omgeving in de Bilisoft gelegd. De Bilisoft is een matje wat dag en nacht blauwlicht afgeeft, waarin de baby wordt gewikkeld. Ook bij deze behandeling krijgt de baby een beschermend brilletje op. De behandeling duurt 24 tot 48 uur. De baby wordt door de fototherapie na enkele uren en soms dagen minder geel en ook het bilirubinegehalte van het bloed daalt. Dit gehalte wordt gecontroleerd door bloedonderzoek.
Ouders waarvan de pasgeboren baby in aanmerking komt voor fototherapie thuis, worden ondersteund in het IJsselland Ziekenhuis. Zo worden de ouders duidelijk geïnstrueerd hoe zij zelf thuis fototherapie kunnen geven aan hun baby. Dit zal worden gedaan door middel van mondelinge uitleg door de kinderverpleegkundige en daarnaast ontvangen ze een instructievideo. De video kunnen de ouders te allen tijde (thuis) opnieuw bekijken. Ook krijgen de ouders een informatiefolder mee naar huis.
Hulp aan huis
Tijdens de fototherapie thuis worden de ouders ondersteund door de eerstelijns verloskundige en de kraamverzorgende. De verloskundige is het eerste aanspreekpunt voor ouders. Omdat het gaat om ziekenhuis verplaatste zorg, ligt de eindverantwoordelijkheid van de behandeling bij de behandelend kinderarts. Eerstelijns verloskundige: “We hebben alle zorgverleners vanaf het begin van het project betrokken, hierdoor staan alle neuzen dezelfde kant op. Dit is ook prettig voor de ouders, want alle zorgverleners zijn gemotiveerd en goed op de hoogte van de behandeling thuis!”
Verwachte effecten
Fototherapie thuis zorg ervoor dat ouders en baby samen zijn in vertrouwde omgeving. “Naar verwachting zal deze vorm van zorg zeer positieve effecten hebben. Zo is er mogelijk sprake van een betere moeder-kind binding, stressvermindering door voorkomen van ziekenhuisopname, grotere slagingskans van borstvoeding, lagere totale zorgkosten en minder ziekenhuisopnames van pasgeborenen op de kinder- of neonatologieafdeling”, licht Ruth Hakkenberg, PA kindergeneeskunde IJsselland Ziekenhuis, toe.
Noël Teun is het eerste kindje in het IJsselland Ziekenhuis dat in aanmerking komt voor de behandeling fototherapie thuis. Dana Strik, moeder van Noël Teun, is erg blij met deze ontwikkeling: “Het was enorm fijn om in het IJsselland Ziekenhuis een couveusesuite te krijgen, waar we met elkaar konden zijn. Én nog fijner is dat we onze pasgeboren zoon vast kunnen houden tijdens zijn fototherapie en met elkaar naar huis kunnen.”
Samenwerkingspartners
Het thuisfototherapie project wordt ondersteund door de TREAT jaundice@home studie. Dit is een studie vanuit het Erasmus MC, in samenwerking met het UMC Groningen, waarbij wordt onderzocht hoe fototherapie thuis het beste georganiseerd kan worden. De studie wordt gesubsidieerd door ZonMw.
